Tên Việt Nam: Tre gai/ Tre nhà, Tre hoá, Mạy phiều, Tre là ngà

Tên khoa học: Bambusa blumeana J. A. et J. H. Schulles

Chi: Tre (Bambusa)

Cây mọc thành cụm rất dày, gồm nhiều thân cây cao 15-20m, đường kính thân đạt 8-10cm, thân khí sinh có ngọn cong ngắn, lá nhỏ, rất nhiều gai. Lóng thân dài 10-15cm. Vách thân dày 1,8-2cm.

Thân không được thẳng. Đốt thân hơi phình, vòng mo rõ, có vòng phấn trắng ở trên và dưới vòng mo. Những đốt phía dưới gốc thưởng có rễ khí sinh. Mỗi đốt thân có 3 cành chính (1 cành to và 2 cành nhỏ), đùi gà cành ot có nhiều rễ, cành dày đặc ngay từ gốc. Trên cành có nhiều gai cong, cứng sắc, nhất là những cành ở gần gốc.

Vòng mo hơi nhô cao. Bẹ mo hình thang có cạnh hai bên hơi cong, mặt ngoài nhiều gân dọc vã phủ một lớp lông cứng màu nâu đen. Đáy dưới bẹ mo rộng 28cm; đáy trên rộng 8-10cm, cao 20cm. Phiến mo hình ngọn giáo, đỉnh vút nhọn, mặt trong có nhiều lông. Phiến mo rộng 3,5cm, dài 0,6cm, mặt trong có gân nổi rõ và phủ lông cứng ngắn, mặt ngoài nhẵn. Lưỡi mo có lông tua, lưỡi mo cao 0,4-0,45cm, ở giữa không có lông, hai bên có lông tua cao 0,7cm.

Lá hình ngọn giáo, dài 20-25cm, rộng 1,5-2,5cm, đầu vút nhọn, gốc lá tròn. Lá có cuống, tai lá rõ rệt. Gân lá 6 đôi. Lưỡi lá ngắn, có lông tua mềm dài 0,6cm ở hai bên tai lá. Tai lá không rõ. Cuống lá cao 0,15cm; rộng 0,1cm,

Ra măng tháng 6-9. Là loài cây có thân ngầm mọc cụm, phát triển dần lên trên mặt đất, là loài điển hình của hiện tượng nâng bụi. Măng ăn được. Mỗi đốt thường mang nhiều cành nhánh trong đó có một cành chính lớn hơn, là loài tre to có nhiều gai nên được đặt tên cho loài.

Là loài cây trồng rất nổi tiếng và thông dụng khắp cả nước. Thường được trồng quanh làng xóm, quanh vườn nhà, dưới chân đồi, ven sông, chân đê để phát huy vai trò phòng hộ, bảo vệ đồng ruộng, chống xói lở, chắn sóng. Tre gai là loài cây đặc trưng nổi bật của làng quê Việt Nam.

Tre ưa khí hậu ẩm, thoát nước, đất sâu ẩm, ưa sáng. Trên đất xấu, khô cần Tre gai thường nhỏ, khẳng khiu, cứng cây, trên đất tốt đủ ẩm cấy Tre gai thường to và mỡ màng hơn.

Măng ở thế hệ thứ 3-4 mọc khoẻ, nhiêu, sau đó giảm dần. Cây 3-4 tuổi là khai thác được, chất lượng tốt. Mùa măng từ tháng 5 đến tháng 10. Mới thấy Tre gai ra hoa theo khóm.

Tre gai là loài cây có nhiều công dụng vả phổ biến nhất ở vùng nông thôn nước ta. Thường được dùng làm vật liệu xây dựng, làm nhà và chôn xuống dưới đất làm móng nhà, đan lát thúng, mủng, rổ rà, làm nguyên liệu giấy và nhiều vật dụng khác; Lá tre gai có thể làm thuốc giải cảm. Măng ăn ngon, được dùng làm thực phẩm.

Vùng phân bố khắp cả nước.

Hình 1- Tre gai - Bụi toàn thân

Hình 2 - Tre gai - lá

Hình 3 - Tre gai - Mo